DENVER II TEST

Çocuklarda gelişmenin izlenmesi, normalden sapmaların erken tanınabilmesi için gelişimsel tarama testlerinin düzenli olarak kullanılması gereklidir. Küçük çocukların gelişimindeki sapmaları rutin fizik muayene sırasında anlamak güçtür. Gelişimsel bozukluğun varlığı genellikle çocukta yürümeme, konuşmama gibi belirgin sorunlar ortaya çıktığında ya da okulda başarısız olduğunda farkedilir.

Denver Gelişimsel Tarama Testi (Denver II) çocuklarda bulunabilecek gelişimsel sorunları yakalamada sağlık personeline yardımcı olması amacıyla ilk kez 1967 yılında yayınlanmıştır. İlk yayınlanışından sonra birçok ülkede uyarlanarak ve standardize edilerek kullanılmaktadır.

DGTT, 1990 yılında Frankenburg ve Dodds tarafından yeniden gözden geçirilmiş ve Denver II adıyla yayınlanmıştır. DGTT ile deneyimlerden ortaya çıkan dört ana sorun: daha fazla dil maddesine gerek duyulması, 1967’deki normların 1990'da geçerliliğinin değerlendirilmesi, bazı maddelerin uygulanmasında ve yorumlanmasndaki güçlükler ve yine bazı maddelerin bazı çocuk grupları için uygun olmayabileceği idi. Ayrıca testin ilerideki okul başarısını tahmin etmede duyarlı olmayışı da düşündürücüydü. Test, istenmeden de olsa, bazen doğru olmayan bir biçimde verilmekte ve yorumlanmaktaydı. Bu nedenlerle yeniden gözden geçirildi, standardize edildi, yorumlanmasında değişiklikler yapıldı, yeni bir eğitim filmi oluşturuldu ve uygulayıcı eğitimine, yeterlilik testinin uygulanmasına ağırlık verildi.

Denver II, 1981 yılında Türk toplumuna uyarlanan ve standardize edilen Denver Gelişimsel Tarama Testi (DGTT)’nin revize edilmiş biçimidir. Bu test;

• Güvenilir ve geçerliliği bilinen bir tarama testi oluşu
• Öğrenilme ve uygulanmasının kolaylığı,
• Testin 5-15 dakika gibi kısa sürede verilebilmesi nedeniyle pek çok ülkede uygulanmakta ve araştırmalarda kullanılmaktadır.

Denver II testinin uygulama ve puanlaması konusunda bilgi ve yönergeler vermek, standardizasyon verilerini tanımlamak, klinik ve araştırma amaçlı kullanımlarda yol gösterici olması amaçlı uygulama kitabı eğitimlerde kullanılmak üzere hazırlanmıştır. Test eğitiminde el kitabı ve eğitim filmi birlikte kullanılmak üzere düzenlenmiştir. Uygulayıcılar el kitabını ve filmi incelemeli, testi uygulayarak alıştırma yapmalı, testi doğru verdiklerinden ve yorumladıklarından emin olmak için de yeterlilik testini yanıtlamalıdırlar.

Türkiye’de de 1981 (Yalaz,Anlar) yılında DGTT, 1992 ve 2009 yılında (Anlar,Bayoglu,Yalaz) Denver II adıyla gözden geçirilme çalışmasıyla Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nörolojisi Bölümü ve Gelişimsel Çocuk Nörolojisi Derneği tarafından standardize edilerek ülke çapında kullanıma sunulmuştur.

TESTIN ÖZELLİKLERİ

Denver II 0-6 yaş arasındaki, sağlıklı görünümde olan çocuklara uygulanmak üzere düzenlenmiştir. Çocuğun yaşına uygun becerilerini değerlendiren bu test, belirti vermemiş olan gelişimsel sorunları taramada, kuşkulu durumları nesnel bir ölçütle doğrulamada, ve gelişimsel açıdan risk altındaki çocukları (örneğin perinatal sorunlar geçirmiş bebekleri) izlemede değerlidir. Denver II çocuğun işlevlerdeki becerisini yaşıtları ile karşılaştırır. Zeka testi değil, gelişim testidir. Gelecekteki zihinsel veya uyumsal yeteneği tahmin etmede kullanılamaz. Öğrenme güçlüğü, konuşma bozukluğu, duygusal bozukluk gibi tanılar vermek üzere yapılandırılmamıştır ve fizik muayene veya tanısal değerlendirme yerine kullanılmamalıdır. Denver II, aşağıdaki gelişimsel alanları taramak üzere test formu üzerinde dört bölümde toplanmış 134 maddeden oluşmaktadır:

1. Kişisel-Sosyal: insanlarla iletişim kurma, bireysel gereksinimlerini karşılayabilme
2. Ince motor-uyumsal: el-göz koordinasyonu, cisimleri kullanabilme, sorun çözme.
3. Dil: işitme, anlama, dili kullanma.
4. Kaba motor: oturma, yürüme, zıplama ve genel olarak koordinasyon yeteneği

Ayrıca testin sonunda doldurulan 5 adet “Test Davranışı” maddesi uygulayıcının, çocuğun test süresinde davranışlarını ve yeteneklerini nasıl kullandığının değerlendirilmesine yardım eder

TEST UYGULAYANIN NİTELİKLERİ

Denver II değişik meslek grupları tarafından klinik ortamda kullanılmak üzere düzenlenmiştir. Test Denver II malzemesini, işlemlerini, çocukların sorunlarını iyi tanıyan kişilerce uygulanmalıdır. Standard bir şekilde verilmelidir. Uygulayıcılar dikkatle eğitilmeli ve testi klinik amaçla kullanmadan önce yeterlilik sınavını geçmelidirler. El kitabının özellikle “Test Uygulaması ve Puanlanması” bölümlerini okumak, eğitim filmini izlemek, ve değişik yaşlardan çocuklarda uygulama yapmak uygulayıcı adayının Denver II’yi doğru uygulamasına ve yorumlamasına yardım edecektir.

DGTT ve Denver II arasında birçok farklılıklar olduğundan daha önce DGTT’yi uygulamış kişiler de uygulamamış olanlar gibi tüm eğitim programından ve yeterlilik testinden geçmelidir.